Czy Izotek to jedyne wyjście w leczeniu trądziku?

Trądzik pospolity to jedna z najczęściej występujących chorób, z którą zgłaszają się pacjenci do gabinetów dermatologicznych. Jest to dermatoza przewlekła, która częściej dotyczy mężczyzn niż kobiety i niewątpliwie obserwuje się u nich też znacznie cięższy przebieg. Jeszcze do niedawna statystyki pokazywały, że problem ten dotyczy głównie nastolatków, jednakże już od jakiegoś czasu zauważalne jest, że borykają się z nim również dorośli. Choroba najczęściej zajmuje obszar twarzy, dekoltu, pleców i szyi. 

Jak powstają zmiany trądzikowe?

Pojawienie się stanów zapalnych na skórze to tak naprawdę ostateczny efekt toczących się wewnątrz procesów. Badania pokazują kilka podstawowych przyczyn powstawania zmian trądzikowych.

1. Nadmierna aktywność gruczołów łojowych. Nasze gruczoły łojowe zawsze wydzielają sebum, jednakże jeśli proces ten jest zbyt intensywny, może to skutkować stanami zapalnymi na skórze. Co ciekawe, łój wydzielany w nadmiarze ma inny skład, co z kolei może hamować ujście mieszka włosowego. 
2. Zaburzenia rogowacenia. W tym przypadku może dojść do zablokowania ujść gruczołów łojowych martwymi komórkami naskórka. Powstała masa odcina więc drogę ekstrakcji łoju i wówczas na skórze pojawiają się zaskórniki zamknięte, grudki czy krosty.
3. Nadmierny rozrost bakterii P.acnes. Dochodzi do niego, ponieważ w zatkanym gruczole łojowym panują warunki beztlenowe, które są idealnym środowiskiem do rozwoju bakterii. Wydzielane przez nie toksyny sprzyjają powstawaniu zmian zapalnych.
4. Genetyczne uwarunkowania. Dotyczą one przede wszystkim równowagi w obrębie mikrobiomu skóry. Jak wiemy, na naszej skórze bytuje wiele mikroorganizmów – wirusy, grzyby i bakterie. Jeżeli ich ilość jest nieprawidłowa i dojdzie do przerostu któregoś z nich, może się to objawiać trądzikiem.
5. Zaburzenia hormonalne. Jest to bardzo częsty powód trądziku. Zazwyczaj przyczyniają się do tego hormony płciowe (androgeny i estrogen), hormony tarczycy, prolaktyna czy insulina.
6. Nieodpowiednia pielęgnacja. Produkty pielęgnacyjne powinny być bardzo starannie dobrane do typu cery. Stosowanie zbyt agresywnych czy obciążających skórę kosmetyków może w istocie sprawić, że pojawią się na niej wypryski.
7. Stres. Jak pokazują badania, wydzielany w czasie stresu hormon – kortyzol, niestety może być jedną z przyczyn trądziku, zwłaszcza u osób dorosłych. Dzieje się tak, ponieważ pod jego wpływem gruczoły łojowe produkują znacznie większą ilość łoju.  
8. Nieprawidłowa dieta. Spożywanie niezdrowych produktów, takich jak słodycze czy fast-foody może bardzo pogorszyć stan skóry. Warto też wystrzegać się pikantnych potraw, alkoholu i produktów wysoko przetworzonych.

Metody leczenia – Izotek

Wśród metod leczenia bardzo często proponowana jest terapia izotretinoiną (najczęściej w postaci leku Izotek). Czym dokładnie jest ten składnik? Otóż jest to syntetyczna pochodna witaminy A o bardzo silnym działaniu. Niejednokrotnie bywa jedynym wyjściem w przypadku ciężkiego trądziku, w sytuacjach gdy inne metody zawiodły. Stosowana jest zarówno doustnie, jak i miejscowo. Efekty jej zastosowania w większości przypadków są na tyle zadowalające, że trądzik nie powraca.  

Doustne działanie izotretynoiny obejmuje:

• Redukcję nadmiernej aktywności gruczołów łojowych, dzięki czemu ograniczony zostaje łojotok.
• Zahamowanie nieprawidłowego rogowacenia warstwy rogowej naskórka, przez co odblokowane zostają ujścia gruczołów łojowych.
• Działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne.

Wady stosowania izotretynoiny

Trzeba sobie zdawać sprawę, że Izotek, jak każdy lek może powodować skutki uboczne. Bardzo często pacjenci alarmują, że po rozpoczęciu leczenia, stan skóry ulega pogorszeniu. Nasilenie objawów mija jednak zazwyczaj podczas dalszej terapii. Kolejnym skutkiem działania Izoteku jest nadmierna suchość skóry, zwłaszcza wokół ust i w okolicy oczu. Ma się wówczas wrażenie, że skóra jest bardzo delikatna, wrażliwa i cienka. Powyższy objaw nie występuje u każdego, aczkolwiek rozpoczynając terapię należy mieć to na uwadze. Bardzo ważna jest więc odpowiednia pielęgnacja, która powinna opierać się na łagodnych produktach i częstym nawilżaniu. U niektórych pojawia się także krwawienie z nosa i zapalenie spojówek. Oba te przypadki to również efekt przesuszenia błon śluzowych. 

Inne objawy niepożądane to na przykład bóle głowy, stawów i mięśni oraz zwiększenie poziomu trójglicerydów we krwi. Izotretynoina jest metabolizowana głównie przez wątrobę, więc zalecane jest, aby dodatkowo jej nie obciążać ciężkostrawną dietą czy nadmiernym spożyciem alkoholu. Tak naprawdę osoby cierpiące na schorzenia wątroby nie powinny decydować się na kurację Izotekiem. Ponadto, przed przystąpieniem do leczenia, należy wykonać badania prób wątrobowych, tak aby terapia przebiegała jak najbardziej bezpiecznie dla organizmu. 

Izotek ma także działanie teratogenne, co oznacza, że jeśli kobieta zajdzie w ciąże w trakcie terapii lub kilka tygodni od jej zakończenia, ciąża może zakończyć się poronieniem lub uszkodzeniem płodu. Ponadto, przez okres kuracji oraz około miesiąc po jej zaprzestaniu, zakazane jest oddawanie krwi, ponieważ jeśli taka krew zostałaby podana kobiecie w ciężarnej, istnieje ryzyko urodzenia dziecka z poważnymi chorobami wrodzonymi. 

Wiele badań mówi też o działaniu pobudzającym stany depresyjne – zwłaszcza u nastolatków. Badania ukazują także problem pojawienia się stanów lękowych, skłonności do agresji czy nawet objawów psychotycznych. 

Jak długo trwa terapia Izotekiem?

Przed rozpoczęciem leczenia,dermatolog zawsze informuje pacjenta na jaki okres przewiduje terapię. Okres kuracji uzależniony jest od dawek leku, stanu skóry i zdrowia pacjenta. Odpowiedni dobór dawki i okresu leczenia jest bardzo ważny, ponieważ często decyduje o zapobieganiu nawrotowi choroby. Dawka najczęściej określana jest w przedziale między 120 a 150 mg substancji czynnej na kg masy ciała. 

Jak pielęgnować skórę podczas kuracji Izotekiem?

Jak już wspomnieliśmy, podczas kuracji bardzo ważna jest pielęgnacja. Co jest podstawą? Przede wszystkim stosowanie łagodnych produktów. 

1. Przy oczyszczaniu najlepiej postawić na delikatne pianki, tak aby nie przesuszyć skóry zbyt agresywnymi formułami. Nie należy więc używać kosmetyków z kwasami, alkoholem czy retinolem w składzie. 
2. Powinno się także zrezygnować z peelingów mechanicznych, zwłaszcza ziarnistych.
3. Polecamy unikać kremów do skór trądzikowych, które ze względu na matujące właściwości mogą dodatkowo przesuszyć delikatną już skórę. Warto więc wymienić tego typu produkty na nawilżające lub głęboko odżywcze – wówczas uwrażliwiona Izotekiem skóra z pewnością odczuje ulgę. 
4. Ochrona przeciwsłoneczna to podstawa! Izotek silnie naraża skórę na działanie promieniowania UV, przez co może dojść do przebarwień oraz uszkodzeń, które niestety trudno się goją. 
5. W przypadku kosmetyków do makijażu ważne, aby były to lekkie i niezapychające formuły, nakładane czystymi akcesoriami. Istotne jest, aby następnie bardzo dokładnie zmyć makijaż. 

Czy są inne metody leczenia trądziku oprócz leczenia Izotekiem?

Jak już zostało wspomniane, Izotek często jest ostatecznym wyborem w przypadku, gdy inne metody zawiodły lub kiedy przebieg trądziku jest bardzo ciężki i już na wstępie można ocenić, że inne kuracje w pełni nie rozwiążą problemu. Jednak w wielu przypadkach zanim dermatolog zdecyduje o leczeniu Izotekiem, podejmowane są próby innych metod terapii. Jakich? 

1. Przykładem jest antybiotykoterapia, zarówno miejscowa, jak i doustna. Zazwyczaj w tym celu stosuje się klindamycynę i erytromycynę. Wówczas jako miejscową terapię wspomagającą zaleca się często nadtlenek benzoilu, który również wykazuje działanie antybakteryjne. 
2. W przypadku podejrzenia trądziku hormonalnego często pierwszym wyborem w leczeniu są leki stabilizujące poziom hormonów, które zawierają na przykład octan chlormadinonu, dezogestrel czy dienogest. 
3. W SephiaMed częste zastosowanie mają również zabiegi kosmetyczne. 

• Przykładem zabiegu, który cieszy się dużym powodzeniem jest laseroterapia. Pracując na głowicy emitującej światło pulsacyjne (CPL) udaje nam się uzyskać zahamowanie procesu rozwoju bakterii trądzikowych, co zawdzięczamy dużej termiczności. Oprócz tego, światło lasera obkurcza pory, w związku z czym dodatkowo ograniczamy łojotok. 
• Innymi zabiegami są terapie kwasowe. Wykorzystujemy do tego koktajle phFormula i Medik8 zawierające między innymi kwas salicylowy, migdałowy (który ma największe powinowactwo do antybiotyku), glikolowy czy retinol. Wykazują one działanie przeciwbakteryjne, a także normują procesy rogowacenia i wydzielania łoju poprzez obkurczenie porów i głębokie ich oczyszczenie. Innym rodzajem kwasów są produkty Gen Factor, które obejmują kwas huminowy, rozmarynowy, nikotynowy i kawowy. Terapia ta jest wspomagana specjalistycznymi hydrożelami, które poprzez zawartość czynników wzrostu i transferyn skutecznie leczą stany zapalne i pobudzają skórę do regeneracji.  

Podsumowanie

Terapia Izotekiem cieszy się dużą popularnością w gabinetach dermatologicznych ze względu na silne działanie i dużą skuteczność. Pacjenci po pełnej kuracji najczęściej cieszą się skórą wolną od stanów zapalnych i dzieje się tak nawet w przypadku ciężkiego przebiegu choroby. Należy jednak pamiętać, że jak każdy lek, może powodować skutki uboczne, w związku z czym przed przystąpieniem do kuracji warto wykonać odpowiednie badania, a podczas jej trwania stosować się do kilku zasad, które sprawią, że nasz organizm nie odczuje tak dotkliwie jej negatywnych skutków. Warto czasami wziąć również pod uwagę inne metody, które być może także okażą się trafnym wyborem.

Tekst opracowały

Marta Miśkiewicz i Agnieszka Kopeć