Trądzik neuropatyczny to schorzenie, które swą genezą sięga dziedziny dermatologii oraz psychologii. Inne nazwy, które można spotkać w literaturze naukowej to “trądzik z zadrapania” czy “samouszkadzający”.
Mechanizm powstawania zmian
Trądzik neuropatyczny powstaje w wyniku rozdrapania istniejących zmian trądzikowych, czasem nawet tych, które obiektywnie są niewielkich rozmiarów. Dotyczy najczęściej osób, które obsesyjnie chcą pozbyć się zmian na skórze – wówczas usunięcie ich poprzez wyciśnięcie/rozdrapanie przynosi chwilową ulgę. W celu usunięcia wykwitów, osoby dotknięte tym schorzeniem używają najczęściej paznokci oraz wielu innych akcesoriów czy narzędzi, takich jak pęsety, igły, a nawet nóż czy zęby. Dochodzi wówczas do zakażenia wtórnego, czego obrazem są zazwyczaj nadżerki oraz przeczosy. W procesie gojenia, zmiany te ponownie zostają rozdrapane, w efekcie czego z niewielkich wyprysków powstają dużych rozmiarów rany, a w kolejnym etapie blizny i przebarwienia.
W jakich okolicach najczęściej występuje trądzik neuropatyczny?
Trądzik neuropatyczny dotyczy okolic, które są na tyle dostępne, że mogą być obszarem działań drażniących przez osoby chore.
Są więc to najczęściej:
- twarz,
- szyja,
- dekolt,
- ramiona i przedramiona.
Jaki jest obraz kliniczny schorzenia?
Osoby cierpiące na to schorzenie jest bardzo łatwo rozpoznać. Najczęściej zgłaszają się do gabinetów dermatologicznych/ kosmetologicznych z widocznymi ranami na skórze, z których nierzadko sączy się krew i ropa. Widoczne są też pozostałości po dawnych zmianach skórnych w postaci nadżerek i przeczosów oraz głębokich blizn i przebarwień. Blizny bardzo często mają charakter zanikowy, jednak w przypadku indywidualnych predyspozycji, zdarzają się także blizny przerosłe czy keloidy. Skóra bardzo często jest również zaczerwieniona i opuchnięta.
Psychika osób chorych na trądzik neuropatyczny
Najtrudniejszy czynnik schorzenia, to bagatelizowanie problemu przez osoby chore. Niestety bardzo często nie zdają sobie sprawy z dolegliwości, w związku z czym nie szukają profesjonalnej pomocy. Choroba najczęściej dotyka osoby, które obsesyjnie dbają o swój wygląd, które niejednokrotnie chcą doścignąć wzór piękna przedstawiany nam nieustannie przez media społecznościowe i telewizję. Dostrzegają one na swoim ciele nawet najmniejsze defekty i chcą, aby było zawsze gładkie. Za wszelką cenę więc próbują pozbyć się zmian na skórze, a mechaniczne usunięcie ich z jej powierzchni przynosi chwilową ulgę. Koło jednak się zamyka w momencie, gdy poprzez wyciskanie zmian dochodzi do ich rozsiania i wówczas wymuszona zostaje jeszcze większa potrzeba ich usunięcia. Z obserwacji pacjentów przez psychologów i psychiatrów wynika, że są to często perfekcjoniści, ale także osoby silnie zestresowane i z niską samooceną. Trądzik neuropatyczny może również łączyć się z depresją i nerwicą natręctw.
Jak leczyć trądzik neuropatyczny?
Leczenie trądziku neuropatycznego jest bardzo złożone, ponieważ obejmuje działanie dermatologa i psychologa, a także często – kosmetologa. Psycholog przeprowadza z pacjentem psychoterapię mającą na celu między innymi podwyższenie samooceny, naukę radzenia sobie ze stresem oraz próbę opanowania nawyku drapania/wyciskania zmian trądzikowych. Dermatolog z kolei miejscowo leczy powstałe po wyciskaniu ranki, ewentualne ich nadkażenie, a także próbuje zdiagnozować wewnętrzne przyczyny powstawania wyprysków. Przydatna jest niejednokrotnie współpraca z kosmetologiem, głównie w celu zniwelowania pozostałych blizn i przebarwień.
Najczęściej stosowane zabiegi w gabinecie, to:
- radiofrekwencja mikroigłowa – zabieg pomocny szczególnie w przypadku blizn. Połączenie trzech technologii w jednym urządzeniu (fala radiowa, mikronakłucia, elektroporacja) sprawia, że blizny zanikowe znacznie się wypłacają,
- laser frakcyjny – podobnie jak radiofrekwencja mikroigłowa, w trądziku neuropatycznym jest przeznaczony głównie do leczenia blizn. Seria zabiegowa sprawia, że struktura skóry wygładza się, przez co blizny nie są tak widoczne jak pierwotnie,
- złuszczanie kwasami – zabieg zalecany w przypadku aktywnych zmian trądzikowych (ale nie rozdrapanych) oraz przebarwień. Zastosowanie koktajli zawierających kwas glikolowy, migdałowy, pirogronowy, rozmarynowy czy huminowy umożliwia uzyskanie efektu redukcji aktywnych wyprysków i przebarwień. Dzieje się tak dzięki ich właściwościom antybakteryjnym, przeciwzapalnym oraz hamujących aktywność melanocytów,
- laseroterapia światłem pulsacyjnym – zapewnia świetne efekty, zwłaszcza gdy przyczyną wyprysków jest przerost patogennych bakterii trądzikowych. Wysoka temperatura podczas zabiegu sprawia, że bakterie te rozpadają się, w efekcie czego dochodzi do redukcji ich liczby na skórze.
Jak pielęgnować skórę z trądzikiem neuropatycznym?
Z uwagi na to, że skóra w tym przypadku jest zazwyczaj podrażniona i zaczerwieniona zalecana jest pielęgnacja oparta na bardzo łagodnych produktach.
- Warto sięgać po kosmetyki zawierające pantenol, aloes czy alantoinę, które poprzez swoje łagodzące właściwości wspomagają gojenie zadrapań i ran.
- Na świeże rany nie zalecamy stosowania agresywnych formuł, takich jak kwasy czy retinol.
- Bardzo ważnym punktem w pielęgnacji jest stosowanie filtrów przeciwsłonecznych, które mogą znacznie zmniejszyć ryzyko przebarwień.
- Produkty do oczyszczania skóry powinny być skierowane dla skóry wrażliwej.
Podsumowanie
Trądzik neuropatyczny to bardzo złożone schorzenie. Zdrowa skóra w tym wypadku to efekt działania kilku specjalistów – dermatologa, psychologa i kosmetologa. Istotne jest jednakże przede wszystkim podejście pacjenta – jego silna wola oraz chęć przepracowania problemów o podłożu psychicznym, które są powodem nieustannego rozdrapywania zmian. Duże znaczenie ma także pielęgnacja, która opierać się powinna na łagodnych i delikatnych produktach. Pomocne mogą okazać się także zabiegi gabinetowe, które zazwyczaj niwelują pozostałości po chorobie – blizny i przebarwienia.
Tekst opracowały
Marta Miśkiewicz, Agnieszka Kopeć, Karolina Szukalska